Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının 2026 yılı bütçesine ilişkin milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Türkiye'nin ihracatın yüzde 40'tan fazlasını Avrupa Birliği ülkelerine yaptığını belirten Kacır, Ocak 2020 ile kıyaslandığında Almanya, İtalya, Fransa ve İspanya'nın sanayi üretimleri düşerken Türkiye'nin sanayi üretiminin yüzde 30,6 yükseldiğini, dolayısıyla Türkiye'nin son dönemde sanayileşme kabiliyetini artırmış bir ülke olduğunu söyledi.
Kacır, yaklaşık 10 milyar dolar olan imalat sanayi ihracatının 2002'den bugüne 108 milyar dolara yükseldiğini vurgulayarak, şöyle konuştu:
"2002'de yüzde 28,5 olan bu oranın 2024'te yüzde 40,2 seviyesine, şu anda son 12 ay itibarıyla yüzde 42,7 seviyesine yükseldiğini görüyoruz. Yüksek teknoloji ihracatımız da tarihi zirve noktadadır, yıllık 9,6 milyar dolara erişmiştir. Bu yapacak işimiz kalmadı anlamına elbette gelmiyor. Hep beraber daha çok çalışacağız, AR-GE'ye, inovasyona daha fazla yatırım yapacağız. Girişimcimizin önünü daha fazla açacağız ve bu rakamları çok daha ileri seviyelere çıkaracağız."
Bakanlıkta bir girişimci bilgi sistemi olduğuna dikkati çeken Kacır, 4 milyon girişimin hem yatırımlarını hem performansını takip edebilecekleri hem de tüm verileri girişimci bilgi sistemine alarak çok yoğun şekilde etki değerlendirme faaliyetleri yaptıklarını anlattı.
"Savunma sanayisi stratejik bir alan"
Kacır, savunma sanayi sistemlerine ilişkin de değerlendirmede bulunarak, burada parası ödense dahi pek çok sistemin veya teknolojinin başka ülkelerden tedarik edilmesinde sorunlar yaşanabileceğini aktardı.
Savunma sanayisinin stratejik bir alan olduğunun altını çizen Kacır, şunları kaydetti:
"Dolayısıyla biz sistem geliştirme süreçlerine başlarken bir yandan sistemi ortaya çıkarırken bir yandan da tüm kritik alt sistemleri, çekirdek teknolojileri, yerli ve milli imkanlarla geliştirme sürecini başlatırız. Bugüne kadar attığımız bu adımlarla geçtiğimiz dönemde bize verilmeyen seyir füzelerinin turbojet motorlarını biz şimdi yerli milli olarak geliştiriyor ve üretiyoruz. Helikopterlerimizin motorlarını yerli, yerli milli olarak geliştiriyoruz, üretiyoruz. İHA'larımızın, SİHA'larımızın motorlarını yerli milli olarak geliştiriyoruz, üretiyoruz. Radar altı metre alıcılarını yerli olarak geliştiriyoruz. Küresel konumlama sistemlerini yerli olarak geliştiriyoruz. KAAN'ın pek çok kritik alt sistemini, görev bilgisayarını, uçak yönetim sistemlerini yerli olarak geliştirmenin yanında motorunu da yerli ve milli olarak geliştiriyoruz. KAAN gün gelecek yerli motorumuzla da uçacak. Şu andaki prototiplerimiz yurt dışından tedarik ettiğimiz motorlarla uçuyor. Ama biz her halükarda bu stratejik sistemin motorlarını da diğer stratejik alt sistemlerimizde olduğu gibi yerli milli olarak geliştirme sürecini başlattık."
Çip ve süper bilgisayar
Çip konusunda ise TÜBİTAK'ta halihazırda akıllı mühimmatların fotodedektör çiplerini ürettiklerinin bilgisini veren Kacır, "Hedefimiz öncelikle TÜBİTAK'ta bir endüstriyel üretim safhasına geçmek, aynı zamanda da HIT 30 programı vesilesiyle büyük ölçekli bir çip üretim yatırımını Türkiye'ye kazandırmak." ifadesini kullandı.
Avrupa Birliği'nde dünyanın en büyük süper bilgisayarlarına ortak olduklarının altını çizen Kacır, özellikle veri yönetişimini ve Türkiye'nin verisinin Türkiye'de kalması ve Türk yapay zeka geliştiriciler tarafından işlenmesini çok önemsediklerini söyledi.
"Otomotivde ilk kez teşvik vermiyoruz"
Kacır, otomotiv sektöründe yeni nesil teknoloji yatırımlarını önceliklendirdiklerinin altını çizerek, şunları kaydetti:
"Togg bizim bu alanda attığımız en stratejik adımdır. Togg'a sahip çıkmaya, desteklemeye devam ediyoruz. Bunun yanında yeni yatırımları Türkiye'ye kazandırmak için de gayret gösteriyoruz. BYD yatırımı da bunlardan biridir. İstiyoruz ki yeni nesil araç teknolojilerinde lider markalar Türkiye'de yatırım yapsınlar ve bunlara mevzuatımız ne öngörüyorsa o çerçevede teşvikler sunuyoruz. Bu firmaların yükümlülükleri var, sorumlulukları var. Biz ilk defa otomotiv sektörüne teşvik veriyor, ilk defa gümrük vergisi ve benzeri teşvik enstrümanlarını kullanıyor değiliz. Türkiye bu konuda çok uzun yıllar içinde tecrübe kazanmış bir ülke. Bizim iktidarlarımız döneminde de Türkiye'de üretilen otomobil sayısı 5 misline çıktı. Dolayısıyla bu alanda yeni teknolojileri Türkiye'ye kazandırmak için gayretlerimizi sürdüreceğiz."
Komisyonda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yanı sıra GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türk Standardları Enstitüsü, Türk Patent ve Marka Kurumu, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye Uzay Ajansı'nın 2026 yılı bütçeleri kabul edildi.
